طراحی الگوی تصمیم گیری اخلاقی بازیکنان حرفه ای فوتبال ایران

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی الگوی تصمیمگیری اخلاقی بازیکنان حرفهای فوتبال ایران بود. روششناسی: به همین منظور پرسشنامه 28 گویهای وضعیتهای دشوار اخلاقی در فوتبال حرفهای، پرسشنامه 15 گویهای موقعیت اخلاقی در فوتبال حرفهای و همچنین پرسشنامههای ادراک محیطی و اندازهگیری منش پهلوانی که بر مبنای یافتههای پژوهش طراحی شدند، به طور تصادفی در اختیار 162 بازیکن شاغل در لیگ برتر فوتبال ایران از 11 تیم راه آهن، نفت تهران، مقاومت شهید سپاسی، فولاد خوزستان، شاهین بوشهر، سپاهان اصفهان، ملوان بندر انزلی، نفت آبادان، پیکان، پاس همدان و آلومینیوم هرمزگان قرار گرفت. روایی محتوایی ابزار توسط متخصصین و ثبات درونی آن نیز در یک مطالعه مقدماتی مورد تأیید قرار گرفت. به منظور برازش الگو و مشاهده نقش عوامل فردی، ایدئولوژی اخلاقی، ادراک محیطی و منش پهلوانی بر تصمیمگیری اخلاقی از تحلیل مسیر در سطح معنیداری 05/0p< استفاده شد. یافتهها: یافتهها نشان داد؛ بین منش پهلوانی و تصمیمگیری اخلاقی آزمودنیها رابطه معنیداری وجود داشته (05/0>p) و خرده مقیاسهای معنویت و تواضع دارای بیشترین نقش در تبیین واریانس منش پهلوانی بازیکنان لیگ برتر فوتبال ایران هستند. از اینرو، فرضیه صفر مورد پذیرش قرار نمیگیرد. یافتههای مربوط به الگوی نهایی پژوهش نشان داد؛ بین برخی عوامل فردی نظیر سابقه حضور در لیگ برتر، سابقه حضور در تیم ملی، سابقه مشارکت حرفهای در فوتبال و تعداد فرزندان با متغیر تصمیمگیری اخلاقی رابطه معنیدار وجود دارد (05/0>p). یافتهها همچنین نشان داد؛ ضرایب مسیری مربوط به ارتباط ادراک محیطی با متغیر تصمیمگیری اخلاقی معنیدار نمیباشد (05/0p) و خردهمقیاس ایدهآلگرایی دارای نقش بارزتری در این راستا میباشد. نتیجهگیری: به طور کلی و بر مبنای یافتهها؛ بازیکنان فوتبال ایران از نوعی شکاکیت اخلاقی برخوردار هستند که این تردید به تدریج با ترویج نسبیتگرایی و نتیجهگرایی در فوتبال ایران، روز به روز به سمت موقعیتگرایی بیشتر و البته مطلقگرایی کمتر در حرکت است. وضعیتی که پیامآور یک چالش جدی و البته فلسفی در ارتباط با بازیکنان حرفهای فوتبال ایران است. در این چالش ما با بازیکنانی طرف هستیم که از نظر اخلاقی مطلقگرا هستند ولی در عمل و در دنیای واقعی علیرغم آگاهی از پیامدهای منفی و نامطلوب رفتار خود، اسیر جو رقابت و فضای بازی میشوند. به نظر میرسد تحلیل ایدئولوژی اخلاقی در دنیای ورزش، بازی و رقابت، آنچنان که به نظر میرسد ساده نباشد. به هر ترتیب حل مسائل اخلاقی در فوتبال ایران بدون در نظر گرفتن بنیانهای فکری و ایدئولوژیک، اقدامی است که نه تنها مشکلی را حل نکرده بلکه بر پیچیدگی آن اضافه خواهد کرد.